اثر تنش خشکی بر برخی خصوصیات برگی، عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا

یک آزمایش اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1390به اجرا درآمد تا عملکرد چهار ژنوتیپ لوبیا (اختر ، cos16، قرمز d81083 و چیتی زودرس) تحت دو سطح آبیاری (i1 و i2) به ترتیب آبیاری پس از 60-55 و 115-110 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس a مورد ارزیابی قرار گیرد. ژنوتیپ اختر بیشترین میزان ارتفاع، تعداد برگ و میزان کلروفیل در برگ را داشت. از لحاظ پتانسیل آب برگ بین دو سطح آبیاری اختلاف معنی دار ولی بین ژنوتیپ ها اختلافی معنی داری وجود نداشت. بیشترین وزن ویژه برگ ( (slw مربوط به ژنوتیپ چیتی زودرس و کمترین وزن ویژه مربوط به ژنوتیپ قرمز d81083بود و از نظر این بین ژنوتیپ های cos16 و اختر اختلاف معنی داری وجود نداشت. تحت شرایط تنش خشکی وزن ویژه برگ (slw)، دمای برگ، پتانسیل آب برگ، زاویه برگ و تعداد روزنه در سطح زیرین برگ بالغ افرایش ولی تعداد برگ در هر بوته، ارتفاع بوته، میزان کلروفیل در برگ، تعداد روزنه در سطح روئین برگ بالغ و اندازه روزنه ها به طور قابل توجهی کاهش یافت. بیشترین ارتفاع بوته متعلق به ژنوتیپ اختر بود ولی با اعمال تنش خشکی میانگین ارتفاع بوته در همه ی ژنوتیپ ها کاهش یافت. ژنوتیپ اختر بالاترین شاخص روزنه ای در سطح روئین برگ را در هر دو سطح آبیاری داشت و در سطح زیرین برگ نیز ژنوتیپ اختر بالاترین شاخص روزنه-ای را نسبت به سه ژنوتیپ دیگر داشت. از نظر صفت تعداد دانه در نیام، تنش تاثیر معنی داری بر این صفت نداشت ولی در بین ژنوتیپ ها اختلاف معنی داری وجود داشت و تعداد نیام و دانه در بوته، ژنوتیپ اختر بیشتر بود. به طور نسبی وزن 100دانه ژنوتیپ های d81083و اختر بیشتر از دو ژنوتیپ دیگر بود. ژنوتیپ اختر بیشترین و ژنوتیپ d81083 کمترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی را داشتند با وجود این، تفاوت عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی بین cos16 و چیتی زودرس از نظر آماری معنی دار نبود. در همه ژنوتیپ ها تعداد دانه در بوته، تعداد نیام در بوته، عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه و شاخص برداشت تحت شرایط تنش کمبود آب بطور معنی داری کاهش یافت. بطور کلی نتیجه گیری شد، که لوبیا گیاهی حساس به تنش کمبود آب است، ولی میزان حساسیت در بین ژنوتیپ ها پیوسته متفاوت است.